Ένα από τα εργαλεία μου στο Mental Training είναι η κάμερα. Έχεις σκεφτεί καμιά φορά τι ταινία καταγράφει αυτή η κάμερα με σένα και με όσους συναναστρέφεσαι; Ας βάλουμε μια κάμερα στην καθημερινότητα μας για να μας βοηθήσει να ξαναδούμε κάποια πράγματα που κάνουμε με τα παιδιά-αθλητές μας και ίσως δεν συνειδητοποιούμε τι αρνητική επιρροή έχουν.
“Κερδίσαμε σήμερα στον αγώνα”
(συζητώντας το αποτέλεσμα του παιχνιδιού με φίλους μας)
“Είσαι πολύ καλός, δεν γίνεται να σε αφήνει στον πάγκο.. θα πάω να μιλήσω στον προπονητή σου”
(σχόλιο προς το παιδί-αθλητή μας)
“Για ποιο λόγο του μίλησες έτσι;”
(απευθυνόμαστε ενοχλημένοι στον προπονητή του παιδιού μας)
Τα λόγια αυτά σου φέρνουν στο μυαλό την εικόνα κάποιου φίλου σου, κάποιου άλλου γονέα στην κερκίδα ή μήπως και τη δική σου; Όταν ο γονέας εμπλέκεται σε μεγάλο βαθμό στις εμπειρίες και δυσκολίες του παιδιού του λειτουργεί σαν “ελικόπτερο” (“helicopter parent”),φράση που πρωτοσυναντήσαμε στο βιβλίο του Dr Haim Ginott ‘Parent and Teenagers‘. Αν έχεις ακούσει το παιδί να σου λέει τη χαρακτηριστική φράση ότι “είσαι συνεχώς πάνω απο το κεφάλι μου”, αυτό το άρθρο σε αφορά.
Όταν μιλά η φωνή του άγχους, του φόβου και της υπερπροστασίας είναι σαν να μην βλέπουμε τη διαχωριστική γραμμή που η συμπεριφορά μας ξεπερνά τα όρια και αντί να βοηθάμε το παιδί να εξελιχθεί επηρεάζουμε αρνητικά την προσωπική και αθλητική του πορεία. Προσπαθούμε να κάνουμε τα πάντα για το παιδί για να μην πονέσει, να μην στεναχωρηθεί, να μην αδικηθεί, να μην κάνει λάθη. Και όταν θα συμβεί κάτι απο αυτά όπως στην περίπτωση που εμείς πιστεύουμε οτι αδικήθηκε (δες ξανά το δεύτερο παράδειγμα στην αρχή του άρθρου) σπεύδουμε να το διορθώσουμε, να το αλλάξουμε. Ερμηνεύουμε πολλές φορές τη συμπεριφορά του ως άγχος αλλά στην ουσία είναι δική μας προβολή, το άγχος το έχουμε εμείς.
Κάνοντας συνεχώς χαμηλές πτήσεις πάνω απο τη ζωή του παιδιού μας είναι σαν να φοβόμαστε τα λάθη του, λειτουργούμε πριν απο το παιδί για το παιδί στερώντας του όμως τις ευκαιρίες για “επιτυχημένες ήττες”, ευκαιρίες να μάθει απο τα λάθη του και να εξελιχθεί και ως χαρακτήρας και ως αθλητής-πρωταθλητής. Και πιθανόν για σενα με το ελικόπτερο σου να αυξάνεται η ικανοποίηση ότι προσφέρεις το καλύτερο για το παιδί-αθλητή, για το παιδί-αθλητή όμως μειώνεται η αυτοπεποίθηση του, η αυτονομία του, η λήψη δικών του αποφάσεων, η πίστη στον εαυτό του και στις δυνατότητες του, η αίσθηση οτι μπορεί να τα καταφέρει και χωρίς εσένα και αυξάνεται ο φόβος του λάθους/της αποτυχίας. Και αφού προσπαθούμε να είμαστε πανταχού παρόντες είναι μετά αντιφατικό το μήνυμα στο παιδί “γιατί δεν κάνεις κάτι μόνος σου”.
Πάρ’το αλλιώς
- Αφήνουμε το παιδί-αθλητή να δει τον κόσμο με τα δικά του μάτια (και όχι τα δικά μας)
- Δίνουμε τη δυνατότητα να μάθει απο τα λάθη γιατί έτσι χτίζει τις δεξιότητες ζωής (life skills) συνεπώς περιορίζεται ο φόβος του λάθους και αυξάνεται η αυτεκτίμηση του
- Ακούμε πρώτα τη δική του γνώμη και το πώς νιώθει για κάτι που συνέβη στον αγώνα ή στην προπόνηση πριν βιαστούμε να πούμε τη δική μας άποψη. Για παράδειγμα, μπορεί η παραμονή του στον πάγκο να μην τον ενοχλεί αλλά η δυσαρέσκεια και η ενόχληση να είναι κυρίως δική μας οπότε χρειάζεται να φενάρουμε τις δικές μας αντιδράσεις
- Μαθαίνουμε το παδί και του αφήνουμε χώρο να υπερασπίζεται τον εαυτό του χωρίς να γινόμαστε εμείς οι σωματοφύλακες του αλλιώς αν το κάνουμε εμείς του επιβεβαιώνουμε έμμεσα οτι δεν μπορεί να το κάνει μόνος του
- Όσο για τις νίκες προτιμούμε να λέμε στου φίλους μας οτι “νίκησε” παρά “νικήσαμε”, ο πληθυντικός του ‘εμείς’ αφαιρεί την αίσθηση επίτευξης απο το παιδί-αθλητή καθώς τη μοιράζεται μαζί μας
Το παιδί-αθλητής έχει φωνή, δεν χρειάζεται τη δική μας. Η αποστολή του είναι να μάθει όσα περισσότερα μπορεί καθώς μεγαλώνει και εξελίσσεται. Η δική μας, εκτός των άλλων, να μάθουμε να χειριζόμαστε το άγχος και το φόβο μας.
