Κυριακή, 08/12/24
Αθλητική Ψυχολογία

Η διαχείριση της ήττας από γονείς και αθλητές…

Η αλήθεια είναι, ότι οι ίδιοι οι γονείς καταρρακώνονται βλέποντας το παιδί τους να κλαίει και αυτό που εκφράζουν συνήθως είναι ότι «Εγώ στεναχωριέμαι που τον/την βλέπω και στεναχωριέται». Είναι όμως μόνο αυτός ο λόγος της δικής μας κακής διάθεσης απέναντι σε μια ήττα ή αφορά και δικές μας προσδοκίες οι οποίες δεν πραγματοποιήθηκαν στο συγκεκριμένο αγώνα γιατί το παιδί δεν έκανε ρεκόρ ή η ομάδα δεν πήρε τους απαραίτητους βαθμούς για την κατάταξη?

«Στη διάρκεια της καριέρας μου έχασα 9.000 σουτ και έφυγα από το γήπεδο με σκυμμένο κεφάλι επειδή είχαμε χάσει με ντροπιαστικό αποτέλεσμα πάνω από 300 φορές. Είκοσι έξι φορές έχασα την πιο κρίσιμη – τελευταία μπαλιά του αγώνα. Το ότι έχω αποτύχει τόσες πολλές φορές αποτελεί τη μεγαλύτερη αθλητική μου επιτυχία».

Τα παραπάνω λόγια δεν ανήκουν σε κάποιον τυχαίο αθλητή, αλλά σε έναν από τους σπουδαιότερους μπασκετμπολίστες του κόσμου – τον Μάικλ Τζόρνταν και ορίζουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τη σημασία της ήττας για την καριέρα και τη μεγιστοποίηση της απόδοσης ενός αθλητή. Υπάρχουν σε όλα τα αθλήματα, εκατοντάδες περιστατικά αθλητών πολύ υψηλού επιπέδου όπου πήγαιναν ως φαβορί σε κάποιο αγώνα ο οποίος τελικά εξελίχθηκε σε πανωλεθρία.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:  Ο ΠΑΟΚ την... πρωτιά στους νεαρούς - Μεγάλη ομάδα στην τελευταία θέση!

Οι έρευνες δείχνουν ότι οι υψηλού επιπέδου και περισσότερο έμπειρες αθλητές/τριες μπορούν να ξεπερνούν και να επανέρχονται στην αγωνιστική δράση με υψηλούς στόχους, πολύ πιο εύκολα από ότι οι μικρότεροι σε ηλικία και άπειροι αθλητές. Αυτό που πρέπει να ενισχύσουμε σε ένα παιδί προκειμένου να μπορεί να διαχειρίζεται το αρνητικό αποτέλεσμα του αγώνα είναι να αποκτήσει «Υψηλή αντοχή στη ματαίωση».

Με κοινά λόγια να «πέφτει κάτω και να ξανασηκώνεται» ψυχολογικά, επαναπροσδιορίζοντας τους στόχους του, αντιλαμβανόμενος/νη τι δεν πήγε καλά στο συγκεκριμένο αγώνα. Η αποτυχία και η ήττα αν αντιμετωπιστούν σαν μια διαδικασία μάθησης και χρησιμοποιηθούν γνωστικά ως δίαυλος αυτό-βελτίωσης και ωρίμανσης, είναι βέβαιο ότι μόνο θετικά αποτελέσματα μπορούν να επιφέρουν στην αθλητική πρόοδο του ατόμου. Η παραπάνω διαδικασία μεταφέρεται βέβαια σε όλους τους τομείς της ζωής του ατόμου και όχι μόνο στον αθλητισμό.

Δεν είναι λίγες οι φορές που οι αθλητές έχουν απογοητευτεί τόσο πολύ από ένα κακό αποτέλεσμα, ώστε έχουν φτάσει σε σημείο να εγκαταλείψουν ακόμη και τον αθλητισμό, επειδή έχουν αισθανθεί ανίκανοι και ανήμποροι να υπερασπιστούν το ταλέντο τους και την όλη προσπάθεια τους.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:  Στα ΚΟΡΥΦΑΙΑ ταλέντα του κόσμου δυο Ελληνόπουλα!

Το να επανέρχεσαι μετά από μια οδυνηρή ήττα ή μετά από ένα κακό αποτέλεσμα αγώνα είναι αυτό που οι Αθλητική Ψυχολογία ονομάζει Ψυχική Ανθεκτικότητα και εστιάζεται στο:

  • Να ανταπεξέρχομαι σε δύσκολες / στρεσογόνες καταστάσεις
  • Να επανακάμπτω μετά από αποτυχίες / τραυματισμούς
  • Να επιμένω
  • Να παραμένω ήρεμος / συγκεντρωμένος / με αυτοπεποίθηση

Σημαντικό είναι να γνωρίζει ο αθλητής/τρια τις αιτίες που τον οδήγησαν στην ήττα. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος ώστε να μην επαναλάβει τα ίδια λάθη και να μπορέσει να αξιοποιήσει προς όφελος του τις συνθήκες που τον οδήγησαν στο άσχημο αποτέλεσμα. Η απόδοση της ήττας στην «κακή τύχη», στην «άσχημη αθλητική μέρα» ή σε εξωτερικούς παράγοντες όπως ο διαιτητής, ο καιρός ή ο «Ερμής» που ήταν ανάδρομος μόνο εκλογίκευση και σοβαρή αθλητική πρακτική δεν αποτελούν.

Προκειμένου λοιπόν να μετατρέψουμε την ήττα σε θετική για τα παιδιά  ανατροφοδότηση, ώστε να τη χρησιμοποιήσουν προς όφελος τους εκπαιδεύουμε τους αθλητές στα παρακάτω:

  • Να Αποδεχτούν το γεγονός ότι δεν υπάρχει αθλητισμός χωρίς αποτυχίες και να χρησιμοποιήσουν τις ήττες σαν ευκαιρίες προκειμένου να μάθουν από αυτές
  • Να Μην αποφεύγουν την ευθύνη των λαθών ή αποτυχιών, ωστόσο, να μην μένουν καθηλωμένοι στην απογοήτευση
  • Να Μετατρέπουν στο μυαλό τους το άσχημο αποτέλεσμα από απειλή σε πρόκληση
  • Να Κάνουν ανατροφοδότηση με το πέρας του χαμένου αγώνα, να βρουν τι έφταιξε και να επαναπροσδιορίσουν τους στόχους της επόμενης ημέρας
  • Να Παραμείνουν θετικοί στη σκέψη ότι μπορούν να επανακάμψουν, παρά την όποια δυσκολία και να συνεχίσουν να προσπαθούν για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:  Στα ΚΟΡΥΦΑΙΑ ταλέντα του κόσμου δυο Ελληνόπουλα!

Φρόσω Πατσού
M.Sc. Ψυχολόγος – Αθλητική Ψυχολόγος
Επιστημονική Συνεργάτις Εθνικής Ομάδας Στίβου
Τηλ.: 6982.89.28.32
www.idealpsychology.gr

References:

Higgins, J.P.T., & Green, S. (updated March 2011). Cochrane handbook for systematic reviews of interventions: version 5.1.0 The Cochrane Collaboration, 2011. http://​handbook.​cochrane.​org/​. Accessed 21 Jan 2015.

Kingston, K., & Hardy, L. (1997). Effects of different types of goals on processes that support performance. The Sport Psychologist, 11, 277 – 293.

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

ΟΦΗ (U15) - ΑΕΚ (U15)

Νίκησε και η… U15 του ΟΦΗ την ΑΕΚ!

Μετά τις U19 και U17, σειρά είχε η U15 του ΟΦΗ να περάσει το εμπόδιο της ΑΕΚ,...
Αστέρας Τρίπολης (U17) - Παναθηναϊκός (U17)

“Χ”αλάστηκε στην Τρίπολη ο Παναθηναϊκός!

Αστέρας Τρίπολης και Παναθηναϊκός έμειναν στο 1-1 στην αναμέτρηση της 1ης αγωνιστικής της Super League U17. Στο 21ο...
ΟΦΗ (U17) - ΑΕΚ (U17)

Καταιγιστικός ο ΟΦΗ κόντρα στην ΑΕΚ!

Ο ΟΦΗ "ξέσπασε" σε γκολ στο παιχνίδι με την ΑΕΚ, επικρατώντας με 4-1 για την 1η αγωνιστική...
ΑΕΚ (U19) - ΟΦΗ (U19)

Πήρε το διπλό με ανατροπή η U19 του ΟΦΗ!

Ο ΟΦΗ πήρε ένα μεγάλο τρίποντο στην έδρα της ΑΕΚ, επικρατώντας με 2-1, για την 1η αγωνιστική...
ΠΑΟΚ (U17) - Πανσερραϊκός (U17)

Τεράστια νίκη για την U17 του ΠΑΟΚ!

Ο ΠΑΟΚ δεν σταματούσε να σκοράρει, επικρατώντας με 8-0 του Πανσερραϊκού για την Super League U17. Στο 10′...