Ο νόμος Μπόσμαν άλλαξε τη ζωή του ποδοσφαίρου και εδώ και χρόνια οι ποδοσφαιριστές, ειδικά στην Ευρώπη, αλλάζουν ομάδες και χώρες σαν τα… πουκάμισα με αποτέλεσμα πολλές ομάδες να παίζουν με περισσότερους ξένους παρά γηγενείς ποδοσφαιριστές. Αυτό άλλωστε είναι και το μείζον θέμα για τις ομάδες, οι οποίες εκτός από συγκεκριμένους συλλόγους δεν επενδύουν στα ταλέντα που έχουν στις ακαδημίες τους, αλλά προτιμούν να ψωνίζουν κάθε Γενάρη και καλοκαίρι έτοιμους παίκτες για να βοηθήσουν την ομάδα τους.
Μέχρι το 1985 το ποσοστό ξένων παικτών στις ευρωπαϊκές ομάδες, μεταξύ των πρώτων πέντε πρωταθλημάτων σε κατάταξη δυσκολίας, δεν ξεπερνούσε το 10%. Τι σημαίνει αυτό; ότι εάν υποτεθεί πως σε μία ομάδα ανήκαν 30 ποδοσφαιριστές σύνολο, τότε μόλις οι 3 ήταν ξένοι. Αυτός ο αριθμός, όμως, άλλαξε άρδην από το 1995 και ύστερα όταν ο Βέλγος Ζαν Μαρκ Μπόσμαν δικαιώθηκε από το ευρωπαϊκό δικαστήριο και ως Ευρωπαίος πολίτης μπορούσε ν’ αγωνιστεί όπου ήθελε στην Ευρώπη, χωρίς να καταλαμβάνει θέση ξένου. Από το 1995 και ύστερα το ποσοστό των ξένων στις ομάδες ανεβαίνει κατακόρυφα. Αρκεί να πούμε ότι από το 1995 έως το 2000 το ποσοστό ανέβηκε από το 18,6% στο 35,6%!
Οι ξένοι ποδοσφαιριστές σήμερα καταλαμβάνουν περίπου το 26,6% στις ομάδες τους, με την Ευρώπη και τις ΗΠΑ να ηγούνται στη σχετική κατάταξη. Σ’ αυτές τις λίγκες περίπου οι μισοί παίκτες των ομάδων προέρχονται από άλλες χώρες και οι υπόλοιποι μισοί είναι γηγενείς. Λιγότεροι αγωνίζονται στη Λατινική Αμερική κι ακόμη λιγότεροι σε χώρες της Ασίας, καθώς εκεί υπάρχει όριο στη χρησιμοποίηση των ξένων, για να υπάρξει ανάπτυξη του αθλήματος και των ντόπιων ποδοσφαιριστών.
Ακριβώς αντίθετα είναι τα πράγματα και στη Λατινική Αμερική. Στις χώρες αυτές το ποδόσφαιρο αποτελεί διέξοδο προς την Ευρώπη και χρήματα για τους συλλόγους που πουλούν παίκτες. Πώς θα γινόταν, άλλωστε, σε χώρες όπως η Αργεντινή κι η Βραζιλία, που ζουν και αναπνέουν για το ποδόσφαιρο. Έτσι στις χώρες αυτές οι ομάδες επενδύουν σε εγκαταστάσεις προκειμένου να παράγουν συνεχώς ποδοσφαιριστές.
Το μεγάλο πρόβλημα, λοιπόν, εντοπίζεται στις ομάδες της Ευρώπης και των ΗΠΑ. Κι αν στις ΗΠΑ το στοίχημα είναι να γίνει το ποδόσφαιρο γνωστό σε όλους, αφού δεν είναι ένα παραδοσιακό άθλημα που παρακολουθεί ο κόσμος εκεί, στην Ευρώπη τα πράγματα είναι διαφορετικά. Στατιστικά μιλώντας, οι ξένοι ποδοσφαιριστές είναι σχεδόν πάντα μεγαλύτεροι σε ηλικία από τους ντόπιους, καθώς κατά μέσο όρο έχουν ηλικία 27,1 χρόνια έναντι 25,7. Ειδικά στις ηλικίες κάτω των 21 το ποσοστό φτάνει στο 13,2%, την ώρα που στις ηλικίες άνω των 28 οι ξένοι καταλαμβάνουν το 33,8% των παικτών μιας ομάδας!
Οι παραπάνω αριθμοί ανταποκρίνονται, βέβαια, στη λογική, καθώς ένας νεαρός παίκτης πρέπει πρώτα ν’ αποδείξει την αξία του στην ομάδα που ανδρώθηκε ποδοσφαιρικά και ύστερα να πάρει τη μεταγραφή. Ωστόσο τα στοιχεία δείχνουν πως πλέον οι ομάδες αρχίζουν τις μεταγραφές από νεαρές ηλικίες και πως η θέση στο γήπεδο παίζει σημαντικό ρόλο. Το μεγαλύτερο ποσοστό ξένων στις ομάδες αγωνίζεται στη θέση του επιθετικού (34,9%), ενώ το χαμηλότερο είναι στη θέση του τερματοφύλακα (20,5%), με μόλις έναν πορτιέρο στους πέντε να είναι ξένος.
Στην Ευρώπη περίπου οι μισοί ποδοσφαιριστές που αγωνίζονται στις ομάδες τους είναι ξένοι! Το υψηλότερο ποσοστό συναντούμε στην Αγγλία, όπου το 66,4% των παικτών δεν είναι Άγγλοι, την ώρα που σε άλλες λίγες χώρες όπως η Ολλανδία ή η Γαλλία το ποσοστό πέφτει, καθώς μιλάμε για έθνη που έχουν επενδύσει σε εγκαταστάσεις για νέους παίκτες και υπάρχει γηγενής παραγωγή ποδοσφαιριστών. Αυτό όμως που έχει μεγάλη σημασία είναι πως το 55,2% των ξένων αφορά σε επιθετικογενείς ποδοσφαιριστές!
Σύμφωνα, λοιπόν, με τους ερευνητές οι ομάδες που αγοράζουν συνεχώς παίκτες από τον υπόλοιπο κόσμο και δεν παράγουν δικούς τους θα έχουν προβλήματα στο μέλλον. Αυτό αφορά τις ομάδες με υψηλό status, οι οποίες στο βωμό της επιτυχίας δεν κοιτάζουν μακροπρόθεσμα και αναζητούν άμεσες επιτυχίες, χωρίς να υπάρχει η υποδομή ή το υλικό που θα συνεχίσει το έργο της επιτυχίας. Η μόνη ομάδα που διαφοροποιείται είναι η Μπαρτσελόνα, η οποία κάθε χρόνο γυρνάει όλον τον κόσμο και προσθέτει νέα μέλη στις ακαδημίες της! Αυτοί οι παίκτες μπορεί να είναι ξένοι στην εθνικότητα, ωστόσο εγγυούνται το μέλλον για το σύλλογο, καθώς αποκτούνται σε νεαρή ηλικία και προορίζονται για να αντικαταστήσουν άλλα αστέρια που πιθανόν να πάρουν μεταγραφή.
*Στην έρευνα συμπεριλήφθηκαν 37 πρωταθλήματα από 37 χώρες: 12 ευρωπαϊκές, 12 ασιατικές, 12 λατινοαμερικάνικες και το πρωτάθλημα των ΗΠΑ.
