Καλησπέρα,
από σήμερα θα τα λέμε μέσα από τη σελίδα του talentabout.gr για θέματα που αφορούν στο ποδόσφαιρο και κυρίως στο τεχνικό κομμάτι. Πριν προχωρήσουμε σε πιο εξειδικευμένα θέματα και παρουσιάσεις θεώρησα σωστό να δούμε πως λειτουργεί ένας προπονητής ποδοσφαίρου σε θέματα ανάλυσης της αντίπαλης ομάδας, που είναι και κάτι στο οποίο έχω δουλέψει για αρκετά χρόνια της προπονητικής μου καριέρας.
Η ανάλυση του αντιπάλου είναι ένα κομμάτι της προπονητικής αρκετά συναρπαστικό. Προσωπικά αποφάσισα ν’ ασχοληθώ με την ανάλυση του αντιπάλου όταν αποφάσισα στα 30 μου να σταματήσω από το ποδόσφαιρο και ν’ αφοσιωθώ στους προπονητικούς πάγκους. Σαν παίκτης πάντα με απασχολούσε ο αντίπαλος, ωστόσο η αφορμή ήταν όταν έπεσε στα χέρια μου μια ανάλυση του Βίλας Μπόας για την -πρώτη- Τσέλσι του Μουρίνιο που αφορούσε στον επόμενο αντίπαλο. Μου άρεσε πολύ η δομή της και ο τρόπος που εστίαζε για να διευκολύνει τον προπονητή του. Δήλωσα συμμετοχή στο UEFA B, τελείωσα το course κι εκείνη τη σεζόν και μπήκα στο τεχνικό τιμ του πατέρα μου, στον Αστέρα Τρίπολης. Ήταν ό,τι καλύτερο για εμένα γιατί τότε στον Αστέρα δεν υπήρχε καν άνθρωπος στο τεχνικό τιμ που να κάνει τέτοια δουλειά.
Πάμε να δούμε λίγα πιο συγκεκριμένα πράγματα…
Ξεκινώντας να πούμε ότι η ανάλυση του αντιπάλου δεν έχει καμία σχέση με την ανάλυση παιχνιδιού. Δεν επικεντρωνόμαστε σε ένα μόνο παιχνίδι, αλλά σε μία σειρά παιχνιδιών, στα οποία ψάχνουμε να βρούμε ομοιότητες είτε σε συστήματα είτε σε τακτική ή και σε συγκεκριμένες επιθετικές ενέργειες των αντιπάλων ποδοσφαιριστών. Εστιάζουμε σε βασικά πράγματα που βλέπουμε σε κάθε αντίπαλο και προσπαθούμε στη συνέχεια να δουλέψουμε σ’ αυτά τα κομμάτια.
Ένα κομμάτι της ανάλυσης του αντιπάλου είναι τα λεγόμενα patterns of play. Αυτά είναι οι συνηθισμένες ενέργειες που βλέπουμε να κάνει μία ομάδα, προκειμένου να αναπτύξει το παιχνίδι της. Αυτά ο προπονητής κοιτάει να τα απομονώσει, επειδή είναι ένα κομμάτι το οποίο οι αντίπαλοι λειτουργούν σωστά στο χορτάρι. Αν λοιπόν κάνεις τον αντίπαλο να παίξει με διαφορετικό τρόπο από αυτόν που ξέρει να κάνει καλά αυξάνεις τις πιθανότητες νίκης σου.
Σημαντικό επίσης για τους προπονητές που ασχολούνται με την ανάλυση είναι να ετοιμάζουν αυτό που λέμε timelines. Ουσιαστικά παίρνουμε τα παιχνίδια των αντιπάλων μας και δημιουργούμε ένα timeline για τις ενέργειες που κάνουν στα 90λεπτα. Στη συνέχεια συγκρίνουμε τα timelines από τα τελευταία τους παιχνίδια και βλέπουμε τι προσπαθούν να κάνουν συνέχεια, προκειμένου να το αποφύγουμε και τι δεν κάνουν καλά προκειμένου να το εκμεταλλευτούμε. Πχ διαβάζοντας μερικά timelines μιας ομάδας μπορεί να δεις ότι ο αντίπαλος αναπτύσσεται από άκρα ή ότι είναι κακός στο transition, κτλ.
Το κομμάτι της ανάλυσης του αντιπάλου στις ομάδες πρέπει να έχει γίνει μέχρι την Τετάρτη το πρωί, δεδομένου πάντα ότι μιλάμε για ματς πρωταθλήματος. Αυτό συμβαίνει επειδή ο προπονητής το πρωί της Τετάρτης πρέπει να έχει το πρώτο report στο γραφείο του για να ξέρει πώς θα προπονήσει τις επόμενες δύο ημέρες τους παίκτες του και που να επικεντρωθεί για να σταματήσει τον αντίπαλο. Την Τετάρτη, λοιπόν, στο γραφείο του προπονητή υπάρχει ένα report με τα βασικά σημεία παιχνιδιού του αντιπάλου. Μόλις τα δει ο τεχνικός (σχηματισμός, ποιος σκοράρει συχνά, πώς αμύνεται η ομάδα) βγάζει τα πρώτα συμπεράσματα. Στη συνέχεια ο υπεύθυνος προπονητής για την ανάλυση παρουσιάζει ένα βίντεο στον 1ο προπονητή και αυτός επιλέγει ποια σημεία θα δείξουν στους παίκτες. Συνήθως αυτό αφορά στην επιθετική συμπεριφορά της ομάδας, πώς τα πάει στο transition, πώς παίζει άμυνα και κάποιες συγκεκριμένες κινήσεις που κάνουν οι παίκτες στο γήπεδο.
Στη συνέχεια οι παίκτες βλέπουν το βίντεο, το οποίο θέλουμε να είναι μικρό, διάρκειας 3-5 λεπτών και όσο πιο ουσιαστικό γίνεται. Ο ποδοσφαιριστής δεν χρειάζεται να δει ολόκληρο ημίχρονο για να καταλάβει. Δεν θα θυμάται κιόλας αν του μιλάς για 45 λεπτά και του λες τι να προσέξει. Τους δείχνουμε μόνο τα απαραίτητα, πάνω στα οποία θα δουλέψουμε και στην προπόνηση μέχρι την ημέρα του αγώνα. Η ανάλυση του αντιπάλου έχει διάφορα επιμέρους στοιχεία. Δεν κοιτούμε μόνο την ομάδα πως παίζει ομαδικά, αλλά κοιτάμε πως συμπεριφέρεται ο αντίπαλος κόουτς προπονητικά την ώρα του αγώνα, αν αλλάζει το σύστημά τους μέσα στο γήπεδο ή τα επιμέρους ατομικά στοιχεία των παικτών.
Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να δώσουμε και stickάκια στους παίκτες για να δουν τους αντίπαλους ποδοσφαιριστές πως συμπεριφέρονται. Για παράδειγμα θυμάμαι όταν πήγαμε στον τελικό του Κυπέλλου κι αποκλείσαμε τον ΠΑΟΚ με τον Αστέρα είχαμε διακρίνει το ρόλο του Κατσουράνη στο παιχνίδι. Το 80% του παιχνιδιού του ΠΑΟΚ περνούσε από τα πόδια του Κατσουράνη, ο οποίος έπαιζε άμεσα με μπαλιές προς τους Σαλπιγγίδη και Αθανασιάδη. Παράλληλα διακρίναμε ότι ο Σίλντεφελντ, ο οποίος τότε έπαιζε αριστερό μπακ δεν είχε καλές πάσες με το αριστερό του πόδι, οπότε στέλναμε τον κυνηγό μας, νομίζω ότι ήταν ο Περόνε, να πιέζει τον Κατσουράνη για να “αναγκάζεται” να δημιουργεί παιχνίδι ο Σίλντεφελντ με το αριστερό του! Έτσι κερδίσαμε τον ΠΑΟΚ και πήγαμε στον τελικό με τον Ολυμπιακό.
Ανάλυση δεν κάνουμε μόνο για τους παίκτες, τους προπονητές και τις ομάδες, αλλά και για τους οπαδούς! Ναι, σωστά διαβάσατε. Αν παίζεις για παράδειγμα σε μία “καυτή” έδρα πρέπει να δείξεις στους παίκτες έστω και για ένα λεπτό τι να περιμένουν. Αυτό το κάνουμε κυρίως για τους ξένους, οι οποίοι δεν ξέρουν τις ιδιαιτερότητες κάθε γηπέδου και οπαδών. Κάποιες φορές σ’ αυτά τα βίντεο δείχνουμε και ιδιαιτερότητες αντιπάλων παικτών, όπως πχ αν κάποιος κάνει συχνά θέατρο, αν κάποιος φωνάζει και βρίζει, προκειμένου οι παίκτες να είναι όσο το δυνατόν πιο έτοιμοι γίνεται. Παίζει σημαντικό ρόλο όσο απίστευτο κι αν σας ακούγεται.
Το επίπεδο στην Ελλάδα αν και ακόμη βρισκόμαστε σε αρχικό στάδιο είναι αρκετά υψηλό κι αυτό επειδή έχουμε καλούς προπονητές. Στη διάρκεια των παιχνιδιών που παίξαμε με τη Ραπίντ μου δόθηκε η ευκαιρία να ανταλλάξω απόψεις με τα παιδιά που δουλεύουν με το αντικείμενο. Πέρα από το ότι έχουν όλα τα εφόδια και υπάρχουν 3 άνθρωποι για να κάνουν αυτή τη δουλειά παρατήρησα ότι δεν έχουν προσωπική άποψη. Πολλοί Έλληνες που γνωρίζω επειδή έχουν παίξει μπάλα καταλαβαίνουν αυτά που θέλεις να δείξεις στον παίκτη και πώς θα του τα περάσεις στο μυαλό. Εμάς μας λείπει το κομμάτι το οργανωτικό στην Ελλάδα. Και έχουμε καλούς προπονητές και αναλυτές σε σχέση με το εξωτερικό. Εκεί, όμως, υπάρχει οργάνωση, οπότε όλα είναι διαφορετικά.
Ένα σημαντικό στοιχείο που δεν πρέπει να παραλείψουμε είναι οι ειδικές ανάγκες ενός αγώνα. Οι ομάδες, γενικά, έχουν κάποιες αρχές στο παιχνίδι τους, ωστόσο αυτές μπορεί ν’ αλλάξουν. Μπορεί πχ ο αντίπαλος προπονητής να παίζει μόνιμα με 1 επιθετικό, ωστόσο να αντιμετωπίζεις σε επαναληπτικό Κυπέλλου μία ομάδα που θέλει μόνο νίκη και να κατέβει στο ματς με δύο επιθετικούς για το ματς αυτό. Εκεί θα πρέπει να είσαι προετοιμασμένος, οπότε είναι καλό να ξέρεις πώς παίζει ο αντίπαλος όταν χρησιμοποιεί δύο κυνηγούς στην περιοχή.
Η ανάλυση του αντιπάλου είναι ένα κομμάτι της προπονητικής το οποίο πλέον υπάρχει σε όλα τα πρωταθλήματα. Ακόμη και στις μικρές κατηγορίες που δεν υπάρχει βίντεο οι ομάδες έχουν ανθρώπους να στέλνουν για να παρακολουθούν παιχνίδια αντιπάλων και να αναλύουν το παιχνίδι τους. Είναι τόσο σύγχρονο το ποδόσφαιρο πλέον που δεν γίνεται να μην το κάνεις για τον αντίπαλο. Αυτός θα το κάνει, να είστε σίγουροι.
Ελπίζω να κάλυψα κάποιες βασικές σας απορίες για το ρόλο που παίζει ένας προπονητής ο οποίος ασχολείται με την ανάλυση του αντιπάλου. Μέχρι την επόμενη φορά να είστε καλά.
Για ερωτήσεις ή απορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε στο info@talentabout.gr. Θα χαρώ να σας τις λύσω.
Βαγγέλης Τσιώλης: Βιογραφικό
Ο Βαγγέλης Τσιώλης γεννήθηκε στις 9 Μαΐου του 1981 στην Καρδίτσα. Γιος του προπονητή Σάκη Τσιώλη, ξεκίνησε την ποδοσφαιρική του καριέρα σε ηλικία 17 χρονών από την Αναγέννηση Καρδίτσας και συνέχισε στον Πανηλειακό, στον Πανιώνιο, στην Καλλιθέα, στον Θρασύβουλο, στον Αγ. Δημήτριο, στην Ηλιούπολη και στον Εθνικό Αστέρα, μετρώντας 220 συμμέτοχες στο πρωτάθλημα Ελλάδος. Αγωνίστηκε ως αριστερός μπακ και ήταν διεθνής με την Εθνική Ελπίδων με 11 συμμέτοχες καθώς και στην προεπιλογή της ολυμπιακής ομάδας το 2004.
Είναι κάτοχος διπλώματος προπονητή UEFA A , μιλάει αγγλικά κι έχει σαν ειδίκευση την ανάλυση αντιπάλων (Βίντεο Ανάλυση-Scouting). Η προπονητική του καριέρα ξεκίνησε το 2011 όπου μέχρι το 2013 εργάστηκε στον Αστέρα Τρίπολης από τη θέση βοηθού προπονητή και του αναλυτή αντιπάλου ενώ το ίδιο πόστο είχε και στον ΠΑΣ Γιάννινα κατά τη διάρκεια της σεζόν 2013-14. Από τον Ιούλιο του 2014 μέχρι τον Οκτώβριο ανήκε στην ομάδα της Skoda Ξανθη. Τον Ιούνιο του 2015 ήταν μέλος του τεχνικού team της ομάδας της Κέρκυρας μέχρι και τον Οκτώβριο του ίδιου έτους.
Παράλληλα με την επαγγελματική του καριέρα σαν προπονητής διατηρεί από το καλοκαίρι του 2015 μια πρότυπη ακαδημία ποδοσφαίρου στη γενέτειρα του τη Καρδίτσα με πάνω από 150 παιδιά (Εθνικός Καρδίτσας) αναλαμβάνοντας την οργάνωση και την εξέλιξη αυτής. Επίσης από το Σεπτέμβριο του 2015 εργάζεται και σαν προπονητής ποδοσφαίρου στα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια «Η Ελληνική Παιδεία» στο Ηράκλειο Αττικής. Από το 2011 ο Βαγγελης είναι παντρεμένος με την Κωνσταντίνα και έχουν και έναν γιο.
